ข่าวการแบนเกมนั้นเป็นเรื่องที่ make sense (เข้าใจได้) ทันทีหลังจากผมอ่านรายละเอียดในเกมนี้ มีเพื่อนผมเขียนไว้ด้วย
ทำให้ผมย้อนกลับไปคิดถึงสมัยอายุ 15 มีอยู่เกมหนึ่ง ที่เปิดโลกทรรศน์ทางความคิด (เรียกให้ตรงกว่านี้คือเปิดกะลา) นั่นคือ Sid Mier’s Civilization
แนวคิดของเกมคือเรานำพาชนเร่ร่อนในช่วง 4000 ปีก่อนคริสตกาล สร้างอารยธรรม ซึ่งในเกมนี้คือสร้างประเทศนั่นเอง คิดค้นวิจัยพัฒนา สร้างสิ่งมหัศจรรย์ของโลก ทำสงครามกับเผ่าอื่น และเดินทางมาสู่ยุคปัจจุบัน
แน่นอนว่า ถ้าเราเล่นไม่ดี เผ่าพันธ์ุเราอาจจะจบสิ้นหายไป เหมือนกับที่เกิดขึ้นกับหลาย ๆ ที่เช่นอินคา มายา เป็นต้น
แต่ถ้าเราเล่นดี ตอนจบอาจมีหลายแบบเช่น ทำลายเผ่าพันธ์ุอื่นจนราบคาบ สร้างโครงการอวกาศที่ล้ำหน้า จนสามารถไปตั้งอาณานิคมที่ต่างดาว หรือการได้รับโหวดจากเพื่อน ๆ ให้เป็นเลขา UN ในกรณีที่เราเล่นแบบเป็นมิตรที่ดีมาโดยตลอด เป็นต้น
ที่กล่าวมาเพื่อให้รู้จักคร่าว ๆ ว่าเกมนี้มีลักษณะอย่างไงครับ ที่บอกว่าเปิดกะลานั้น คือการที่เกมนี้มีระบบการปกครองให้เราเลือกใช้ตามความเหมาะสมกับสถานการณ์ ตอนนั้นเกิดอาการ งง นิดหน่อยว่า เฮ้ย ทำไมระบบกษัตริย์ กับประชาธิปไตยไม่ใช่อันเดียวกัน ทำไมมันแยกกัน (อย่าเพิ่งหัวเราะในความคิดคนอายุ 15) แล้วเนี้ย คอมมิวนิสต์มันเป็นระบบชั่วร้าย ทำไมมันมาลอยหน้าลอยตาในเกมนี้ได้ฟละ
เกมนี้ยังอธิบายแบบง่าย ๆ ว่าทำไมเราต้องทำสงครามกับเผ่าพันธุ์อื่น เป็นสิ่งที่อยู่ ๆ มาบอกเด็ก ๆ เราไม่มีทางเข้าใจว่าทำไมคนต้องรบกัน ต้องเล่นเกมเอง มันจะมีจุดที่บีบคั้นคือถ้าไม่ตีเขา มันก็จะตีเรา ไปจนถึงการที่เราต้องการขยายอิทธิพลแต่รอไม่ไหว เลยต้องตี
เป็นที่มาของความสงสัยต่าง ๆ ให้เราได้ไปศึกษาต่อ หลายสิ่งหลายอย่างมีการเชื่อมโยงกับประวัติศาสตร์จริงอยู่มาก ปัจจุบันเกมนี้พัฒนาถึงเวอร์ชันที่ 5 พร้อมภาคเสริมอีกชุดใหญ่
หลายสิ่งหลายอย่างในห้องเรียนไม่มีสอน เราจะต้องทำความเข้าใจจากสื่ออื่น ๆ หรือแม้แต่ประสบการณ์ตรง การเล่นเกมบางเกม มีผลต่อวิธีคิด การมองโลกระดับเปลี่ยนแกนไปเลยก็ได้
ใครสนใจผมก็แนะนำให้เล่นกันได้ครับ แต่มีคำเตือนอยู่ว่าเกมนี้ เล่นแล้วติดหนึบหนับข้ามคืนวันง่าย ๆ จริงจัง ถึงขั้นมีข้อมูลทางการแพทย์เตือนไว้ข้างกล่องเลยทีเดียว
ภาพประกอบคือเกม CIV V ยกมาจาก
ผมเห็นด้วยเลยนะว่าเกมตระกูล Civilization เปิดโลกทรรศน์เยี่ยมมาก เป็นเกมระดับตำนาน และพอผมได้ยินข่าวการสั่งห้ามขาย Tropico 5 ผมก็นึกถึง Civ เหมือนกันด้วยเหตุผลเดียวกันนี้เลย คือมันสะท้อนและสอนอะไรผู้เล่นหลายอย่าง ควรเป็นเกมที่แนะนำให้เยาวชน(และผู้ใหญ่)ได้ศึกษา
แต่ผมขอเสริมไว้ให้เผื่อคนอื่นที่ยังไม่เคยลองเกมสองเกมนี้ด้วยว่าสองเกมนี้แตกต่างกันมาก หนึ่งคือแนวเกม Civ เป็น 4X turn-based strategy ส่วน Tropico เป็นแนว simulation สองคือ Tropico มันทำล้อเลียนระบอบเผด็จการ (ล้อเลียนได้สมจริงมาก) ส่วน Civ มีการดำเนินเกมที่จริงจังกว่า